EŬROPA IDENTECO EN LA POLA DAVOS
Ce texte apparaît dans sa version originale. Il n'a pas été traduit.
EŬROPA IDENTECO EN
En Krynica oni ankoraŭ vestas kravatojn, dum en Davos ili estas malpermesitaj. Ne nur per tio
La fonto
Krynica estas ĉarma sudpollanda kuracloko en
La ideon kaj la nomon de
La forumo
En Novsonĉo aktivas grupo de esperantistinoj, kiun komandas Halina Komar. Pasintjare ili sukcesis enkonduki Esperanton en la studprogramon de la loka Uiniversitato de Tria Aĝo. Mi havis la plezuron kontribui al tiu sukceso, sed tute en imagis, ke la triaaĝaj studentinoj de Esperanto evidentiĝos la plej aktiva grupo de la tuta universitato. Tiu socia altlernejo, en kiu ĉefe studas pensiuloj, ĝuas prestiĝon en la urbo interalie dank' al ĝia dinamika direktorino Wiesława Borczyk. Ĝuste ŝi aranĝis al la universitato la rajton partopreni la forumon en Krynica kaj la esperantista grupo proponis temon, kiu evidentiĝis bonvena : Lingva politiko – kia modelo por Eŭropo?
La propono perfekte enskribiĝis en la ĝeneralan temon de la ĉijara forumo: Eŭropaj defioj – demandoj pri nova identeco de Eŭropo. Lingva politiko akceptita kiel temo de unu el panelaj diskutoj en la prestiĝa internacia aranĝo estis ne sola sukceso de la esperantistoj. La alia estis tio, ke por ili estis rezervitaj en la forumo ok oficialaj akreditoj. Necesis urĝe selekti okpersonan teamon por la panelo. Helpante Halina Komar en tiu tasko ni ĝoje konstatis, ke ne mankas en Pollando esperantistoj kompetentaj por tiu rolo. La ĉefrolanto nature devis esti s-ino Margareta Handzlik, deputito de
La paneldiskuto okazis la 8-an de septembro 2006. Je la 13:30 la salono en la akvotrinkejo estis plenplena, kolektiĝis proksimume 60 personoj. La aranĝo de la diskuto estis perfekta laŭ la organiza kaj teknika vidpunktoj. Nenio mirinda, la forumo en Krynica havas jam 16-jaran tradicion. Funkciis interpretkabinoj por tri lingvoj, nome la pola, angla kaj rusa. Kaj jam en tiu fakto estis videbla grava problemo de Eŭropo . Suferis ĝin Zlatko Tišljar. Scipovante kelkajn eŭropajn lingvojn, li devis legi sian referaĵon en la angla, kiun li ne parolas.
La panelo
Margareta Handzlik gvidis la diskuton kaj ankaŭ mem kontribuis al ĝi per sia brila prezento de la lingva problemo en la Eŭropa Parlamento. Helpate de videoilustraĵoj ŝi demonstris komplikan reton de la reciprokaj tradukpadoj inter la 21 lingvoj de
Barbara Despinay, doktoro pri ekonomio, reprezentanta
Zlatko Tišljar, elstara teoriulo pri la temo “eŭropa identeco”, kaj sekretario de Eŭropa Esperanto-Unio difinis diversajn aspektojn de la nocio “identeco”, pledis por sistema tiudirekta edukado, kiel nepra kondiĉo de sukcesa unuiĝo de la kontineto. La preleganto, kiu mem konsideras sin kroato, sloveno kaj eŭropano samtempe emfazis la alian kondiĉon por konstrui komunan eŭropan indentecon, nome komunan lingvon, kiu garantius al eŭropanoj reciproke rilatiĝi surbaze de la lingva egaleco.
La kvara panelisto, Peter Baláž, junulo el Slovakio, interalie reprezentanto de TEJO prezentis mallongan informfilmon pri Esperanto, aranĝita en 25 lingvoj, eksponantan la ĉefajn “virtojn” de la lingvo internacia, ia.ĝian neŭtralecon, facilecon, amikecon, toleremon, pacon.
La diskuto
Post la eldiroj de la “panelistoj” komenciĝis ĝenerala diskuto, kiun ardigis elpaŝo de brito, konsideranta la lingvan problemon en la mondo solvita per la angla. Li kontraŭstaris Esperanton, kiel senkultura lingvo. Krome la brito konstatis, ke instruante al homoj lingvon internacian, oni malebligas al ili ĝui legadon de Ŝekspiro en originalo.
Tuj leviĝis demando, ĉu averaĝa brito entute facile komprenas la lingvaĵon de antaŭ kelkaj jarcentoj. D-ro Ilona Koutny, hungarino, kiu gvidas Interlingvistikan Studumon en
D-ro Witold Stępniewski, vicrektoro de
La subskribinto de tiu ĉi artikolo ankaŭ kontribuis al la diskuto pri la sama temo, rakontante pri sia sperto dum la instruado de Esperanto en
Konkludoj
En Krynica la esperantistoj sukcesis prezenti la lingvan problemon en Eŭropo al neesperantista publiko en ĝia influpova, elita nivelo. Estis uzitaj tri diversaj manieroj. Eble la plej grava estis la paneldiskuto, sed ne malpli gravas, ke ĝi lasis firman spuron en la oficialaj dokumentoj. La kvar panelanoj estis prezentitaj per siaj portretoj kaj funkcioj en la bela albumo de la aktivaj partoprenantoj kaj en la programlibro estas esence priparolita la temo de la paneldiskuto pri la lingva politiko en Eŭropo.
La tria maniero de la esperantista partopreno estis la informa stando pri Esperanto. Ĝi estis organizita kaj priservata de Pola Esperanto-Junularo, kiun reprezentis en Krynica Anna Stachowicz el “Varsovia Vento” kaj Leszek Dobrowolski el “E-Senco”, funkcianta en
La vera heroino de la tuta afero estas Halina Komar, kiu iniciatis la enkondukon de Esperanto en
La lingva panelo de la16-a Ekonomia Forumo en Krynica estis unu el la cento da diverstemaj diskutoj, tamen ĝi estis unusola, kiun organizis nek iu ŝtata instanco, nek riĉa entrepreno aŭ organizaĵo, sed grupo de entuziasmuloj, kapablaj trovi sian bazon en
Roman Dobrzyński